Κατάληψη Αγρός: Παρέμβαση στο πάρκο τρίτση ενάντια στη διαχείρισή του από θεσμικούς φορείς και ιδιώτες

Η γη και οι καρποί της είναι για όλους/ες – Κάλεσμα σε συλλογική συγκομιδή των ελιών

Στα τέλη Σεπτέμβρη, ο δήμος Ιλίου περιφράσσει με ταινία εκτάσεις του πάρκου τρίτση όπου υπάρχουν ελαιόδεντρα και βάζει υπαλλήλους του σε ρόλο σεκιουριτά να τα φυλάνε, βγάζοντας παράλληλα την εξής ανακοίνωση:

«Δεν επιτρέπεται η συγκομιδή των ελιών, καθώς προορίζονται για τις ευπαθείς ομάδες του κοινωνικού παντοπωλείου Ιλίου. Ευχαριστούμε για την κατανόηση.»

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι φορείς διαχείρισης του πάρκου λειτουργούν ως τσιφλικάδες του, απαγορεύοντας την ελεύθερη πρόσβαση στη συλλογή καρπών από κατοίκους των γύρω περιοχών και αναθέτοντας το μάζεμα των καρπών των δέντρων του πάρκου σε ιδιώτες εργολάβους ή στους -πάντα πρόθυμους!- δημοτικούς υπαλλήλους του δήμου Ιλίου. Πέρα από τα οικονομικά οφέλη που αποκομίζουν με κάθε λογής εμπορική εκμετάλλευση εντός του πάρκου -μισθωμένα μαγαζάκια, παραχώρηση κομματιών του στη ΜΚΟ «γη» του υιού Κόκκαλη και τοπικούς συλλόγους, εκθέσεις ζώων σε γυάλες – ερπετάριο, λούνα παρκ και προκηρύξεις διαγωνισμών για μίσθωση νέων εκτάσεων- υπάρχει πάντα και κάτι ακόμη. Η απαγόρευση αυτή είναι ένα ακόμη δείγμα του καθεστώτος που προσπαθούν να επιβάλουν στο πάρκο: περιφράξεις, τεμαχισμός, κατάργηση της ελεύθερης πρόσβασης, επικράτηση των εμπορευματικών σχέσεων και διαμεσολάβηση θεσμικών φορέων (τοπικών ή κρατικών) και ιδιωτών στη σχέση μας με το δημόσιο χώρο και τα ζητήματα που συνδέονται με αυτό.

Είναι όμως η πρώτη φορά που για την απαγόρευση της ελεύθερης συγκομιδής των ελιών μπαίνουν οι χυδαίοι όροι της φιλανθρωπίας. Σε μια μόνιμη συνθήκη “έκτακτης ανάγκης”, όπου μεγάλα κοινωνικά κομμάτια βιώνουν καθημερινά την έντονη φτωχοποίηση, ο ανθρωπισμός γίνεται το καλύτερο εργαλείο διαχείρισης της φτώχειας και διατήρησής της. Εκκλησία, μ.κ.ο., φιλάνθρωπα ευαγή ιδρύματα (λάτση, νιάρχου κλπ), κρατικά επιδόματα-ψίχουλα σε φτωχούς αναλαμβάνουν να διαχειριστούν αυτές τις όλο και διογκούμενες ομάδες ανθρώπων. Εκείνοι που συμβάλλουν στη δημιουργία της φτώχειας εκείνοι αναλαμβάνουν να τη διαχειριστούν, ώστε να μπορεί να διατηρείται. Οργανώνοντας συσσίτια, κοινωνικά παντοπωλεία, φαρμακεία, ιατρεία, πάντα για την παροχή βοήθειας σε «ευπαθείς ομάδες» ντόπιων. Έτσι,η έννοια της αλληλεγγύης, ως σχέση ισοτιμίας και ελεύθερης, αμφίδρομης συνεισφοράς, παραμορφώνεται και γίνεται εργαλείο διαχείρισης στα χέρια τους, κατηγοριοποιώντας τους ανθρώπους σε «ευαίσθητες» και «μη» ομάδες, και παίζοντας με όρους δυνατού-αδύναμου, με όρους ελεημοσύνης. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι ο ανθρωπισμός αποτελεί πυλώνα και της αντιμεταναστευτικής πολιτικής: τα “όλοι μαζί μπορούμε” και οι πολυάριθμες μ.κ.ο. αναλαμβάνουν να διαχειριστούν τους περισσευούμενους “ξένους”, συμβάλλοντας στη διαχείριση ανθρώπων ως πρόβλημα προς επίλυση. Και σε αυτή την περίπτωση, οι ανθρωπιστικές παρεμβάσεις επιχειρούν να απαλείψουν από την κοινωνική συνείδηση όλες εκείνες τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, τον ίδιο τον πόλεμο και τη φτώχεια που οδηγούν τους ανθρώπους σε μετανάστευση.

Σε μια τέτοια συνθήκη έρχεται ο δήμος Ιλίου να κάνει επίκληση στο “φιλάνθρωπο συναίσθημα”, με το επιχείρημα της διάθεσης του λαδιού στους δικαιούχους του λεγόμενου κοινωνικού παντοπωλείου. Πρόκειται για μια ακόμη προσπάθεια από την πλευρά της δημοτικής αρχής να νομιμοποιήσει στην κοινωνική συνείδηση τις όποιες επιλογές της. Για τον αποικισμό του πάρκου από μαγαζάκια, για παράδειγμα, για την οποία ο δήμος Ιλίου έχει συμβάλλει τα μέγιστα, χρησιμοποιεί τον όρο “φροντίδα”, “αξιοποίηση”, οικολογική ευαισθησία”. Φυσικά οι παροχές του εν λόγω παντοπωλείου, απευθύνονται μόνο σε αυτούς που έχουν επικυρώσει τη φτώχεια τους βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων που έχουν οριστεί πάλι από κάποιους …φιλάνθρωπους νόμους, και μόνο σε δημότες Ιλίου, που, αν μη τι άλλο, αποτελούν και την εκλογική του δεξαμενή.

Παρακολουθώντας ωστόσο τις κινήσεις του δήμου Ιλίου, θα ήταν αφέλεια να πιστέψουμε στο όποιο οικολογικό-φιλάνθρωπο προσωπείο που με τόση επιμονή προσπαθεί να χτίσει. Μια καλύτερη ματιά στις γειτονιές μας αποκαλύπτει τις πραγματικές του επιδιώξεις. Πλατείες, πεζόδρομοι και άλση ασφυκτικά γεμάτα με τραπεζοκαθίσματα και εμπορικά καταστήματα, δεσμεύοντας κάθε σπιθαμή ελεύθερου χώρου, συρρικνώνοντας τη δυνατότητα για συνάντηση και αλληλεπίδραση χωρίς τη διαμεσολάβηση της κατανάλωσης, του χρήματος. Αυτή είναι η ανάπτυξη που οργανώνουν στις γειτονιές μας: μια πραγματικότητα βασισμένη στις εμπορευματικές σχέσεις, εκεί όπου αποκλείονται όσοι και όσες δεν ανταποκρίνονται στα χρηματικά αντίτιμα, εκεί όπου επιβεβαιώνονται ξανά και ξανά όλοι οι κυρίαρχοι διαχωρισμοί, ταξικοί, έμφυλοι, φυλετικοί κ.α.

Οι τοπικές αρχές των όμορων με το πάρκο δήμων ανταποκρίνονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο έργο τους: να υλοποιούν τοπικά τις κρατικές αναπτυξιακές πολιτικές. Και αυτές δεν είναι παρά άλωση και συρρίκνωση των κοινών χώρων, εμπορευματοποίηση, περίφραξη, κοινωνικός έλεγχος. Το πάρκο δεν μπορεί να παραμένει τόπος εκτός “αναπτυξιακού χάρτη”. Και ο δήμος Ιλίου, που χρόνια τώρα το διεκδικεί, φροντίζει συστηματικά να το προσθέσει ως προέκταση στην πόλη του Ιλίου, να το μεταβάλει σε τόπο περίκλειστο, αυστηρά διαμεσολαβημένο από θεσμικούς φορείς, άλλο ένα κομμάτι στην αχανή γεωγραφία της κατανάλωσης και των εμπορευμάτων, της εξατομίκευσης, της ανάθεσης. Βασικό επιχείρημά του σε αυτό είναι ότι έχει το χρηματικό πλεόνασμα να ξεκινήσει κάποιες πρώτες εργασίες, χωρίς ωστόσο να ξεχνά να διεκδικεί κρατικές επιχορηγήσεις για την “αξιοποίησή” του. Χαρακτηριστικό του χαμαιλεοντισμού του είναι ότι στα μέσα του περασμένου Σεπτέμβρη και μετά τη δημιουργία του νέου φορέα διαχείρισης που ξαναμοιράζει την πίτα σε πολλά κομμάτια, ο δήμος Ιλίου δήλωσε ηχηρά ότι αποχωρεί από τη διεκδίκησή του. Στο τέλος όμως του ίδιου μήνα επέστρεψε για να επιβεβαιώσει τον τίτλο του κύριου τσιφλικά του, για να περιφράξει το «διεκδικούμενο» έδαφος και να προσπαθήσει να εξυπηρετήσει τα μικροπολιτικά του συμφέροντα με κινήσεις εντυπωσιασμού. Απαγορεύοντας στους κοινωνικά και ταξικά αποκλεισμένους, τους “φτωχούς” των γειτονιών μας, την πρόσβαση στις ελιές, φροντίζοντας ωστόσο για τους …φτωχούς του κοινωνικού του παντοπωλείου. Και κανένα πρόβλημα με την καταφανή αντίφαση.

Μέσα σ’ ένα τέτοιο εχθρικό περιβάλλον, όπου καθημερινά οι ελάχιστοι εναπομείναντες ελεύθεροι χώροι περιφράσσονται και γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης στα χέρια της εξουσίας, όπου οι ζωές μας εξαθλιώνονται κι εξαναγκαζόμαστε να δεχτούμε τη φτώχεια ως συνθήκη ζωής, προτάσσουμε την οικειοποίηση και τη φροντίδα του από όλους/ες εμάς, με όρους ισοτιμίας, αλληλεγγύης, αντιιεραρχικά. Ενάντια στη διαχείριση και «προστασία» του πάρκου και των καρπών του από θεσμικούς φορείς και ιδιώτες.

Ο Αγρός, το αυτοδιαχειριζόμενο κατειλημμένο έδαφος στο πάρκο τρίτση, κάθε χρόνο καλεί όσους/ες επισκέπτονται και φροντίζουν το πάρκο σε συλλογικές παρεμβάσεις φροντίδας των δέντρων και συγκομιδής των καρπών τους. Το πάρκο παραμένει ζωντανό όσο όσοι και όσες βρισκόμαστε σε αυτό παύουμε να αναπαράγουμε την ιδιότητα του “επισκέπτη”, φροντίζοντάς το οι ίδιοι και οι ίδιες, μη αναθέτοντάς το στα χέρια των καλοθελητών δήμων, μ.κ.ο., επιχειρηματιών. Το συλλογικό μάζεμα των καρπών επιπλέον αποτελεί και μια ακόμη πρόταση που αφορά στο μπλοκάρισμα της κατανάλωσης αγαθών δια χρηματικού αντιτίμου. Να θυμηθούμε ξανά ότι τα δέντρα και οι καρποί είναι για όλες και όλους μας, ότι δεν χρειάζεται να πληρώνουμε προκειμένου να καλύψουμε βασικές μας ανάγκες, να διερευνήσουμε τρόπους μακριά από τους κυρίαρχους. Η συγκομιδή των καρπών των δέντρων του πάρκου αλλά και εκείνων έξω από αυτό, σε άλλες γειτονιές, με συλλογικές, αυτοοργανωμένες διαδικασίες, βρίσκεται στο πλάι όλων εκείνων των παρεμβάσεων που αντιμάχονται την κανονικότητα των εμπορευματικών σχέσεων, τη λειτουργία της αγοράς, το ίδιο το χρήμα.

Προφανώς η βούλησή μας για συλλογική οικειοποίηση του πάρκου ακυρώνει στην πράξη τις γελοίες απαγορεύσεις. Έτσι, και φέτος, καλούμε σε συλλογική συγκομιδή των ελιών την Κυριακή 6/11 στις 10.00 π.μ., στην κατάληψη Αγρός.

Οκτώβρης 2016

Αγρός, αυτοδιαχειριζόμενο κατειλημμένο έδαφος στο πάρκο τρίτση