«vulgus vult decipi, ergo decipiatur»
«ο λαός επιθυμεί να εξαπατηθεί, ας τον εξαπατήσουμε»
(χρυσός κανόνας των ρωμαίων αυτοκρατόρων)
• Tα τελευταία χρόνια τα γνωστά (περισσότερο ή και λιγότερο) κυριαρχικά παιχνίδια συμφερόντων που προκαλούν κοινωνικά δράματα σε τόπους, που σχεδόν μας περιβάλλουν, έχουν αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο και εδώ και κάποιους μήνες έχει αποκτήσει μία πρωτοφανή ορατότητα σχεδόν σε όλα τα βαλκάνια. Μία εικόνα ενός ελάχιστου κομματιού αυτού του πλανήτη, του χάρτη της μεσογείου, αρκεί…
Όπως θα αρκούσε απλώς και μία παράθεση ονομάτων: τυνησία, λιβύη, αίγυπτος, παλαιστίνη, συρία, τουρκία (τόποι που βρεχόμαστε από την ίδια θάλασσα), νιγηρία, σουδάν, ιράκ, ιράν, κουρδιστάν, ουκρανία. Είναι εξαιρετικά ευφυές πώς αυτά τα δράματα, που προκάλεσε ο διαφωτισμένος, εθνικός, επιστημονικός, καπιταλιστικός ρεαλισμός κατάφερε παράλληλα, στον 20ο και 21ο αιώνα, να τα διακρίνει σε σπουδαία και λιγότερο σπουδαία, να εγκληματοποιήσει τη μετακίνηση ανθρώπων, να διαχωρίσει στην πορεία την μετακίνηση ή και την φυγή πληθυσμών σε προσφυγιά και μετανάστευση, να διαχωρίσει την προσφυγιά σε κατηγορίες όπως και τη μετανάστευση σε λαθρό- και παράτυπο- και νόμιμη κλπ. Για να φτάσουμε, σήμερα, σε αυτόν τον τόπο που ζούμε, να προκαλείται κι ένας επιπλέον διαχωρισμός που αφορά στους ίδιους αυτούς μετακινούμενους και ήδη διαχωρισμένους πληθυσμούς: στις καλές, προσφυγικές οικογένειες με τα παιδάκια -που απλώς επιθυμούν να κατευθυνθούν προς τους συγγενείς τους που κατοικούν στις βόρειες χώρες- και σε εκείνα τα «προς έρευνα» άτομα (της ίδιας διαχωρισμένης «ομάδας προσφύγων») -με ενδεχόμενη ροπή προς τη βαρβαρότητα και την εγκληματικότητα. Οι εντεινόμενοι διαχωρισμοί των ανθρώπων, σε βαθμό διάσπασης του μιονίου, δεν συμβαίνουν μόνο μπας και καταφέρουν τα κράτη, οι νόμοι, οι θεσμοί, οι οργανισμοί και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις να χωρέσουν στα απειροελάχιστα όρια τους όλα αυτά τα δράματα που προκαλούν (ή διορθώνουν) για να τα διαχειριστούν και να τα εκμεταλλευτούν. Ούτε συμβαίνουν μόνο και μόνο για να τα χωρέσει η λογική του βλέμματος του εκάστοτε θεατή (του ανθρωπιστή, του χριστιανού, του πιστού, του αριστερού, του δεξιού, του φασίστα ή ναζιστή…). Το κυριότερο είναι πώς αυτή η διάσπαση προκαλεί τη διάχυση του κοινωνικού κανιβαλισμού σε κάθε ανθρώπινο κύτταρο, ώστε όταν δεν κατορθώνουν να επιβάλλουν νέες διακρίσεις να τις προκαλούν και να τις δημιουργούν οι ίδιοι οι καταπιεσμένοι.
• Εν τω μεταξύ και σε παραλληλία, από το 2010 και μέχρι «όποτε», μας ανέβασαν στο τρενάκι της κρίσης το οποίο οι ιθύνοντες δεν το σταματάνε κι όποιος αντέξει. Οι εξατομικευμένες αντιδράσεις ποικίλουν μέσα στα χρόνια: κάποιοι γελάνε, κάποιοι κλαίνε, κάποιοι κρύβονται, κάποιοι φωνάζουν, κάποιοι τσακώνονται, κάποιοι βρίζουν, κάποιοι ξερνάνε, κάποιοι αρρωσταίνουν, κάποιοι κάνουν υπομονή, κάποιοι προσεύχονται, κάποιοι τρομοκρατούνται, κάποιοι πεινάνε, κάποιοι είναι ψύχραιμοι, κάποιοι ψάχνουν να βρουν τρόπους να κατέβουν στα μουλωχτά, κάποιοι πετάνε κάποιους άλλους στις ράγες μπας και σταματήσει, κάποιοι τρελαίνονται, κάποιοι αυτοκτονούν… Οι συστημικές επιλογές, από την άλλη, αν και δοκιμάζουν και δοκιμάζονται (από τα αναγκαία μνημόνια, τις επιτυχείς διαπραγματεύσεις, στα capital control και τα δημοψηφίσματα κλπ), τόσο οι υπερεθνικοί θεσμοί, όσο και σύσσωμο το κοινοβουλευτικό φάσμα (και όλοι αυτοί οι wanna be «σωτήρες με καρέκλα στο κοινοβούλιο»), αλλά και το σύνολο του κεφαλαίου (μικρού, μεσαίου, μεγάλου και πολυεθνικού) -είτε συμφωνούν και διαφωνούν, είτε λαϊκίζουν και ακαδημαϊκίζουν, είτε μελετούν και πειραματίζονται, είτε υπόσχονται και αναιρούν- πάντα αφήνουν και θα αφήνουν ανέπαφο από τις δοκιμασίες τον κοινό τους τόπο: τον κοινωνικό εξανδραποδισμό, την υποτέλεια, τον έλεγχο, την επισφάλεια, την εκμετάλλευση, την ανέχεια, την αδρανοποίηση.
Αδιέξοδο;
Κανένα αδιέξοδο!
Η σοσιαλδημοκρατία αριστεύει για άλλη μια φορά στα εξουσιαστικά μαθήματα έκτακτης ανάγκης όσον αφορά στη διάχυση και ανάπτυξη του ανθρωπιστικού φόβου και της διάνοιξης λεωφόρων για την ανάδυση (αχρείαστος να’ ναι) του κοινωνικού κανιβαλισμού. Οι φασίστες αριστεύουν στο μάθημα της δημοκρατικής υπομονής ακονίζοντας ανώνυμα μαχαίρια. Οι κεντρώοι, οι νεοφιλελεύθεροι και οι cool αριστεύουν στο μάθημα του μεταφυσικού αυτάρεσκου ορθολογισμού μιας ανύπαρκτης πραγματικότητας. Και οι σταλινικοί αριστεύουν στο μάθημα ύπαρξης αντίπαλου ιδεολογικού αλλά αφομοιώσιμου δέους αλλά και στο παιχνίδι «σταλέγακιας ακούνητος, αγέλαστος…». Ας περιμένουμε λοιπόν την απευθείας μετάδοση της ντόπιας συστημικής απονομής των αριστείων! Η απονομή θα περιλαμβάνει νεκρούς από πείνα, από πνιγμούς, από ρατσιστικές δολοφονίες και ξυλοδαρμούς, θα περιλαμβάνει δημοψηφίσματα και διαγωνισμούς εθνικής ομοψυχίας και κυριαρχίας, θα περιλαμβάνει άνεργους, φτωχούς, άρρωστους και αυτοκτονημένους, θα περιλαμβάνει ευρώ, δραχμές, δολάρια και ρούβλια, θα περιλαμβάνει διαγωνισμούς ρεαλισμού, ρατσισμού και ριζοσπαστικότητας, θα περιλαμβάνει διαφημίσεις διαδηλώσεων και πογκρόμ, θα περιλαμβάνει μαγκιά, θα περιλαμβάνει selfies, twitter και facebook, θα περιλαμβάνει, όπως υπόσχεται κάθε φορά, πολλά! Εκλογές…