Η εξέγερση που ξέσπασε τον Δεκέμβρη του 2008 με αφορμή τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου από μπάτσους στα Εξάρχεια δεν ήταν απλά απάντηση σε μια κρατική δολοφονία. Ήταν κυρίως ερώτηση. Ερώτηση για τον τρόπο που βλέπουν οι «από κάτω» (νεολαίοι, μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι, άνεργοι, υποαπασχολούμενοι, ντόπιοι και μετανάστες) την αστυνομική βαρβαρότητα, την κρατική επιβολή, την καπιταλιστική ερημοποίηση. Ερώτηση για τον τρόπο που βλέπουν τον ίδιο τους τον εαυτό, τις σχέσεις τους, τις κοινωνικές τους «ιδιότητες», τις πολιτικές τους «ταυτότητες», την αλληλεγγύη και τη συντροφικότητά τους, τις αρνήσεις και τις καταφάσεις τους, τη συγκρουσιακότητα και τη δημιουργικότητά τους, τις δυνατότητες τους να συναντηθούν και να συμπράξουν χωρίς ηγέτες, ειδικούς και μεσολαβητές, να γεννήσουν το καινούργιο, τον συλλογικό τόπο που δεν (θα) υπάρχει πια εξουσία, ιεραρχία, εκμετάλλευση, διαχωρισμοί και κοινωνικές διακρίσεις.
Η εξέγερση του Δεκέμβρη 2008 ήταν η μεγαλύτερη κοινωνική-ταξική εξέγερση από καταβολής του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Η γεωγραφική της διασπορά άγγιξε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, η αριθμητική συμμετοχή ήταν τεράστια, η σύνθεση των υποκειμένων εξαιρετικά πλατιά, η ποικιλομορφία δράσεων, επιθετικότητας, συλλογικοποίησης και «αντι-δομών» που εμφανίστηκαν ήταν πρωτόγνωρη. Κι αυτή η εξέγερση δεν άφησε πίσω της προσωπικότητες, νέες ηγετικές φυσιογνωμίες, νέες δυνατότητες εξουσιαστικής αφομοίωσης, διευθέτησης και διαχείρισης.
Πέρα από τις αντιεξεγερτικές κατασταλτικές στρατηγικές που ακολούθησαν, ένας από τους λόγους που η εξέγερση αυτή πολεμήθηκε τόσο λυσσαλέα από όλους τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του καθεστώτος (δημοσιογράφοι κάθε απόχρωσης, «άνθρωποι του πνεύματος» ολόκληρου του ιδεολογικού φάσματος, καθηγητές πανεπιστημίων, αριστεροί «διανοητές») ήταν ότι η φωνή και οι επιδιώξεις της δεν χώρεσαν, δεν ενσωματώθηκαν και δεν καλουπώθηκαν σε αιτήματα. Το εξεγερτικό Συμβάν αποτύπωσε τον εαυτό του ως τέτοιο, χωρίς διεκδικήσεις απέναντι σε κάποια εξουσία, χωρίς επιδιώξεις για κάποια αλλαγή. Ήταν το ίδιο η αλλαγή, η σύζευξη καταστροφής και δημιουργίας, η επίθεση στο παλιό και η γέννηση του καινούργιου.
Το αποτύπωμα του Δεκέμβρη εκτείνεται στις κοινωνικές διεργασίες μέχρι και σήμερα. Την άμπωτη της εκτεταμένης κοινωνικής επιθετικότητας ακολούθησε η πλημμυρίδα σωρείας νέων συλλογικών εγχειρημάτων σε όλη την επικράτεια. Οι κοινωνικές και πολιτικές ταυτότητες του παρελθόντος ρευστοποιήθηκαν μέσα στο καμίνι της εξέγερσης δημιουργώντας το έδαφος για πολυεπίπεδες νέες κοινωνικές διασταυρώσεις και συμπράξεις, με μοναδική προϋπόθεση τον ακηδεμόνευτο, αδιαμεσολάβητο και ανεξούσιο χαρακτήρα των συνευρέσεων. Τα στοιχεία αυτά είναι που χαρακτηρίζουν τις πολλαπλασιαζόμενες ριζοσπαστικές μορφές κοινωνικής αυτοοργάνωσης και αντίστασης στην κλιμακούμενη κυριαρχική επέλαση του τελευταίου ενάμιση χρόνου και που θα καθορίσουν τις εξελίξεις στα μέτωπα των κοινωνικών-ταξικών αγώνων του επόμενου διαστήματος. Η λάβα αιφνιδιάζει μόνο όσους δεν βλέπουν το ηφαίστειο. Η ερώτηση του Δεκέμβρη παραμένει επίκαιρη όσο ποτέ.
τρικάκι που πετιέται αυτές τις μέρες στα σχολεία των περιοχών μας |