Μια μεγάλη τομή, που δεν έχει λάβει της προσοχής που της αρμόζει μέσα στη γενικότερη επίθεση του κράτους και του κεφαλαίου, είναι το ήδη ψηφισμένο από τον Μάιο στο κοινοβούλιο σχέδιο «Καλλικράτης».
Πρόκειται για μια ριζική αναδιάταξη στον διοικητικό χάρτη του κράτους με σαρωτικές υποχρεωτικές συνενώσεις δήμων (μειώνονται σε 325 από 1034), με αντικατάσταση των νομαρχιών από 13 νέες Περιφερειακές «Αυτό»διοικήσεις (Περιφέρειες) και με τη συγκρότηση 7 Γενικών Διοικήσεων, οι οποίες θα αποτελούν έναν ενδιάμεσο διοικητικό μηχανισμό μεταξύ του στενού πυρήνα του κράτους και των δύο βαθμών «αυτο»διοίκησης, ενισχύοντας τον επιτελικό ρόλο του κράτους καθώς «θα αναλάβουν το ρόλο της εποπτείας, τόσο σε σχέση με την εξειδίκευση της αναπτυξιακής στρατηγικής, όσο και σε σχέση με την κατανομή των οικονομικών πόρων».
Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της κρατικής αναδιάρθρωσης είναι η μεταφορά διοικητικών και εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από υψηλότερα επίπεδα διοίκησης (κεντρική εξουσία) σε χαμηλότερα και η διόγκωση του κάθε επιπέδου διοίκησης (συγκεντροποίηση εξουσίας με το επίχρισμα της αποκέντρωσης). Οι 13 νέες Περιφέρειες, που συγκροτούνται ως άθροισμα των σημερινών Νομαρχιών, αλλά σε αυτές θα υπαχθούν και υπηρεσίες που σήμερα ανήκουν σε διάφορα Υπουργεία, θα αναλάβουν το ρόλο «να εξειδικεύουν και να υλοποιούν συγκεκριμένες αναπτυξιακές κατευθύνσεις και να προωθούν έργα και προγράμματα». Κομβικός καθίσταται ο ρόλος τους για τα έργα και τις υποδομές σε επίπεδο περιφέρειας (υπεραστικά οδικά δίκτυα, λιμάνια, διαχείριση αποβλήτων, δια βίου εκπαίδευση κ.α.). Έτσι, οι Περιφέρειες πλέον (και όχι το κεντρικό κράτος) θα αποφασίζουν για την κατανομή των κονδυλίων των Π.Ε.Π. (Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα) και του Ε.Σ.Π.Α. (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς, κάτι σαν Δ’ κοινοτικό πλαίσιο στήριξης με συμμετοχή και του ελληνικού κράτους, τρέχουσα περίοδος 2007-2013), το σχεδιασμό αλλά και την ανάθεση των μεγάλων έργων στις περιοχές τους. Ενισχυμένες, επίσης, θα είναι οι δημοτικές και περιφερειακές αρμοδιότητες και όσον αφορά τα ζητήματα αστυνόμευσης, κοινωνικού ελέγχου και καταστολής.
Πέρα από το προφανές και αυτονόητο ότι οι τοπικοί αρχοντίσκοι και κυρίως οι περιφερειάρχες θα γίνουν τα νέα λαμόγια της πολιτικής ζωής με τις ασύλληπτες μίζες που θα τσεπώνουν για τη στήριξη συγκεκριμένων μερίδων του κεφαλαίου, όσον αφορά τους κατοίκους ένα πρώτο εξόφθαλμο συμπέρασμα είναι ότι οι συνενώσεις αυτές (όπως έγινε και με τον Καποδίστρια) θα χειροτερεύσουν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητά τους, αφού θα έχουν απέναντι τους μια τοπική εξουσία ακόμα πιο συγκεντρωτική και γραφειοκρατική, ακόμα πιο απόμακρη και αδιάφορη.
Ένα δεύτερο σημείο είναι οι χιλιάδες απολύσεις εργαζομένων (συμβασιούχων και μόνιμων) στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι συνενώσεις μειώνουν τον αριθμό των δήμων στο 1/3 και κατ’ επέκταση θα τεθεί ζήτημα μείωσης του προσωπικού. Φαίνεται ότι ο Καλλικράτης θα αποτελέσει το πρώτο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης-ΕΕ-ΔΝΤ για μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων. Η συμφωνία αναφέρεται σε 200.000 απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα μέσα στην επόμενη τριετία, εκ των οποίων οι 120.000 είναι συμβασιούχοι (των οποίων οι συμβάσεις δεν θα ανανεωθούν), κάποιες χιλιάδες θα συνταξιοδοτηθούν και οι υπόλοιποι θα είναι μόνιμοι, τους οποίους θα καταφέρουν να απολύσουν μέσω της κατάργησης των οργανικών θέσεων στις οποίες απασχολούνται (υπάρχει σχετική συνταγματική πρόβλεψη για απόλυση δημοσίου υπαλλήλου).
Ένα τρίτο και πολύ σημαντικό σημείο είναι ότι η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος στα τοπικά και περιφερειακά παραρτήματά του θα πραγματοποιηθεί χωρίς κάποια αντίστοιχη διάθεση πόρων, με άμεση συνέπεια την επιβολή νέων χαρατσιών στους κατοίκους και την αναμενόμενη πτώχευση πολλών δήμων (όπως έχει ήδη συμβεί σε αρκετούς δήμους μετά τον Καποδίστρια). Άλλωστε, η ολοένα βαρύτερη κρατική φορολογία προορίζεται αποκλειστικά για την κάλυψη των κρατικών ελλειμμάτων και τη συντήρηση του καθημερινά διογκούμενου κράτους-ασφάλειας: μπάτσοι, δικαστές, εισαγγελείς, δεσμοφύλακες, μισθοφόροι στρατιώτες κλπ. Έτσι, η μεταβίβαση της αρμοδιότητας των λεγόμενων «κοινωνικών υπηρεσιών» (σχολεία, υπηρεσίες υγεία κλπ) από τις Νομαρχίες και τα Υπουργεία στους νέους δήμους θα έχει ως αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αναπτύξουν ακόμα πιο έντονα τη λογική της ανταποδοτικότητας, της επιβολής δηλαδή κι άλλων έμμεσων φόρων στους κατοίκους (για τις λεγόμενες δημοτικές «παροχές»: εκπαίδευση, υγεία, μαθήματα χορού, ζωγραφικής, μουσικών οργάνων, ΚΑΠΗ κλπ). Τα δημοτικά τέλη, επίσης, θα αυξηθούν δραματικά, ως σταθερή και εγγυημένη πηγή εσόδων ενώ σχετικά με τα διάφορα «έργα» (δρόμοι, αναπλάσεις, ανέγερση ή συντήρηση σχολικών κτιρίων, πολιτιστικών κέντρων κ.α.) θα προωθηθεί η πρακτική της σύμπραξης με το ιδιωτικό κεφάλαιο ή της αυτοχρηματοδότησης από το ιδιωτικό κεφάλαιο με αντάλλαγμα την εκμετάλλευση του έργου για αρκετά χρόνια. Επιπλέον, δημοτικά ακίνητα και εκτάσεις όπως και δημοτικές επιχειρήσεις ή υπηρεσίες θα βγουν στο σφυρί προς πώληση ή προς ανταποδοτική εκμετάλλευσή τους από ιδιώτες (παρότι πολλοί ελεύθεροι χώροι θα μπορούσαν να καλύψουν κοινωνικές μη εμπορευματικές χρήσεις). Το τελευταίο και βέβαιο βήμα πριν την πτώχευση ενός δήμου θα είναι ο διογκούμενος τραπεζικός του δανεισμός, η αυξανόμενη αδυναμία του να αποπληρώσει τους τόκους των δανείων και η απαίτηση από τους κατοίκους να πληρώσουν ακόμα περισσότερα για άλλη μια φορά.
Μην φανταστεί κανείς ή καμία ότι τα παραπάνω αποτελούν υπερβολές. Η εφαρμογή αυτού του μοντέλου σε μικρογραφία τόσα χρόνια με τον Καποδίστρια και τα παραδείγματα μια σειράς δήμων στη δυτική Ευρώπη και στις ΗΠΑ με αντίστοιχη διοικητική διάρθρωση, δίνει τη δυνατότητα να προδιαγράψουμε τι θα συμβεί.
Αυτά είναι, λοιπόν, τα μαντάτα του Καλλικράτη. Και το λιγότερο που αναλογεί σε τέτοια μαντάτα καθώς και στη γενικότερη και ολομέτωπη επίθεση που δεχόμαστε από την πολιτική και οικονομική εξουσία είναι στις δημοτικές-νομαρχιακές εκλογές του ερχόμενου Οκτώβρη να κατεδαφίσουμε κάθε γέφυρα επικοινωνίας και συνδιαλλαγής μαζί τους, κάθε ψήγμα νομιμοποίησης τους, προχωρώντας σε ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΠΟΧΗ ΨΗΦΟΥ. Ούτε ένας, ούτε μια στις κάλπες.
από το 6ο φύλλο της εφημερίδας ΡΕΣΑΛΤΟ, του στεκιού μας, που θα τυπωθεί και θα αρχίζει να μοιράζεται εντός της εβδομάδας.